Root Nedir ?

Root etmek nedir?

Bir akıllı telefonu root etmek (root İngilizce’de “Kök”) telefonun köklerine inmek anlamına geliyor. Dolayısıyla buradaki yazılımı düzenleyerek telefonunuzu istediğiniz gibi şekillendirebiliyorsunuz. Bu işlem sayesinde cihazınızdaki her veriye sıkıntı olmadan erişip, cihazda bulunan herşeyi olduğu gibi yedekleyebiliyorsunuz. Ayrıca cihazınızın temelindeki yazılımı istediğiniz şekilde değiştirip farklı Android arayüzleri (ROM’lar vasıtasıyla) yükleyebiliyorsunuz.

Faydaları :
-Telefonunuza Tam Erişim Sağlar.

-Hile Programları, Telefondan SD'ye Taşıma Programları, Telefondaki Gereksiz (FM Radyo gibi tabi dinlemeyenler için :) ) Programları Kaldıran Programları Çalıştırabilirsiniz !

-Root'dan Sonra Rom Atarak Daha Yüksek Android Sürümü ve Daha Stabil Olabilirsiniz !

Zararları:

-Telefon Garanti Kapsamı Dışına Çıkar.

-Root - Rom Atarken Telefonunuz Arızalanabilir.

-Her Model Kendi Telefonuna Göre Root Seçmelidir Yoksa Arızalanır.

Peki rootlama işlemi nasıl yapılıyor?

Temel olarak cihazı root etmek demek, onun çekirdek yazılımını (kernel) değiştirmek anlamına geliyor. Tabii ki her cihazını root eden baştan aşağı komple yeni bir çekirdek yazmıyor! Piyasada hazır olarak çok emek harcanarak hazırlanmış çekirdek yazılımları bulunuyor ve bu yazılımlar sayesinde telefonumuzun potansiyelinde bulunan fakat  üretici yazılımı yüzünden kullanamadığımız bir yığın özellik kullanılabilir hale geliyor.

Peki, custom ROM nedir?

Custom ROM’u Türkçeye çevirmek biraz zor. Kısaca özelleştirilmiş ROM (Read-only memory,  sadece okunabilir bellek) diyelim.  ROM, Android tabanlı bir sistem anlamına geliyor. Firmalar cihazlarına farklı kullanışlılık özellikleri katmak için kendi sistemlerini geliştiriyorlar bunlara da Custom ROM deniyor. Bu terimi örnekle açıklamak daha kolay olacaktır; TouchWiz Samsung’un özelleştirilmiş ROM’u iken, HTC’nin kullandığı ROM’un  ismi Sense. Diğer firmalarında kendine has ROM’larının farklı isimleri var. Tabi sadece firmalar değil piyasadaki özel geliştiriciler tarafından geliştirilmiş ROM’lar (Sistemler) de bulunuyor. Örneğin en meşhur olanlardan bir tanesi CyanogenMod, saf Android tabanlı bir özelleştirilmiş ROM (custom ROM)

Eğer daha derin bir tanım isterseniz, custom ROM telefonunuzun içinde bulunan bir bellek (ROM) ve bu bellekte birbiriyle ortaklaşa çalışan yazılımların birleşiminden oluşuyor.

Herşey tamam ama eğer telefonumu root edersem hala Android mi kullanıyor olacağım?

Tabiki de! Bütün kişiselleştirilmiş yazılımlar (custom ROM’lar) Android tabanlı. Custom ROM’ları kıyafetler gibi düşünün. Renkleri farklı, kumaşları farklı, kullanım amaçları farklı. Ama hepsinin kapladığı bedenler aynı!

Ama telefonumu root edersem resmi güncellemeleri almaya devam edecek miyim?

Kısmen evet kısmen hayır. Rootlanmış cihazınız OTA güncellemelerini alamaz. (OTA= Over the air- hava yolu ile) Bunun anlamı telefonunuzu root ettikten sonra bir güncelleme yayınlandığında ayarlar menüsüne girip bu güncellemeyi otomatik olarak kablosuz ağdan yüklemeyeceğiniz. Fakat cihazınızı bilgisayarınıza bağlayarak güncellemeleri el ile yükleyebilirsiniz.

İyi hoş da, telefonumu root etmemin ne gibi faydaları var?

Yukarıda belirttiğimiz gibi telefon üzerinde tam kontrole sahip olacaksınız. İstediğiniz Custom ROM’u yükleyebilir, normalde telefonunuzun silmenize izin vermediği programları silebilirsiniz (basit bir örnek, Twitter kullanmıyorsunuz ve silmek istiyorsunuz. Orjinal ROM'larda Twitter’ı silmeniz mümkün değil. Sadece uygulamayı pasifleştirip bir kenarda kendi halinde kalmasını sağlayabiliyorsunuz. Fakat telefonunuzu root ederseniz Twitter’ı (tabi dilerseniz) silebilirsiniz!). Ayrıca bunlara ek olarak telefonunuzun tam bir yedeğini-her şeyi!- kolayca alabilirsiniz. Aklımıza şu an gelmeyen daha bir sürü faydasını görebilirsiniz!

Peki.. Cihazıma Custom ROM yüklemezsem ne olur?

Hiçbir şey! Telefonunuzun orjinal ROM’unu kullanmak da seçenekleriniz arasında.

Hmm... Herşey tamam ama custom recovery neydi?

Custom recovery’nin direkt Türkçe çevirisi kişiselleştirilmiş kurtarma. Her telefonumuzu çalıştırdığımızda kurtarma modu da otomatik başlatılır. Bu mod sayesinde telefonunuzun bakım ve onarım işlemlerini yapabilirsiniz. Telefonunuzu root ettiğiniz zaman, otomatik olarak kişiselleştirilmiş kurtarma da yüklenir ki bu kişiselleştirilmiş kurtarma (custom recovery) yazılımı sayesinde telefonunuzun tam bir yedeğini alabilir ve kişiseleştirilmiş ROM(custom ROM) yükleyebilirsiniz.

Anlamlı... Sıradaki soru: “flashing” ne anlama geliyor?

İngilizcedeki flashing ya da türkilizcesi flaşlama kısaca yüklemek anlamına geliyor. Yani İngilizcede “to flash a ROM” ya da “ROM flaşlama” kısaca ROM yükleme anlamına geliyor.

Telefon operatörlerinden alınan akıllı telefonlar da root edilebiliyor mu?

Akıllı telefonunuzun model ismi kernel ismiyle aynı ise, evet. Kimi operatörler telefon üreticilerine kendilerine has versiyonlar ürettiriyorlar. (Daha çok Amerika’da) Fakat çok önemli bir nokta olduğu için her durumda dikkat etmekte fayda var. Genellikle, operatörlerin ROM’una sahip cihazları da root etmek mümkün oluyor. Şunu da belirtmek gerekir ki root işlemi telefonunuzun garantisini bozuyor.

Bütün bunlar biraz tehlikeli gibi. Telefonu bozma ihtimalim var mı?

Maalesef evet. Eğer root işlemi sırasında işlemi durdurursanız ya da yanlış kernel seçerseniz bu mümkün. Fakat eğer yönlendirmeleri dikkatlice takip edip uyarıları anlayıp, dikkate alırsanız herhangi bir aksaklık çıkmayacaktır. Onlarca telefonu root edip hiç bir sorunla karşılaşmayabilirsiniz.

Tamam bu biraz rahatlatıcıydı! Root etmek için bilgisayara ihtiyacım var mı?

Çoğu durumda evet. Bilgisayarınızdan belli başlı bazı programları kullanmanız gerekebilir (Samsung için Odin, Sony için Flashtool gibi)

Peki artık bütün bunları öğrendiğime göre rootlama rehberlerini nereden bulabilirim?

Bu tip rehberleri internet dünyasında hemen hemen her yerde bulabilirsiniz. Eğer az çok İngilizce bilginiz varsa bilgi çeşitliliği iyice artıyor. Youtube’da bile çeşitli kalitelerde rootlama rehberleri bulunuyor. Sitemizin forumunda da kimi cihazlarla ilgili bilgi bulabilirsiniz.

Ya fikrimi değiştirirsem? Root işlemini geri almanın bir yolu var mı?

Telefonu root’dan kurtarmanın en kolay yolu üreticinin orjinal ROM’unu tekrardan yüklemek olacaktır. Bunun anlamı üreticinin kendi orjinal yazılımını yüklemelisiniz. Fakat bu size yanlış bi izlenim vermesin, root’u geri alma işlemi oldukça zor olabilir. Root’un çeşidine bağlı olarak, Triangle Away gibi uygulamaları yükleyip, telefonunuzun içerisinde bulunan onu rootladığınıza dair bütün ipuçlarını silmeniz gerekebilir. Fakat bu arkadaşlar, tamamen başka bi hikaye! :)

Takipte Kalın :)